Η άγνωστη ρεματιά της Νέας Πεντέλης (2-ο μέρος) *

 Ο βύθουλας στη Νέα Πεντέλη

Στο πρώτο μέρος του άρθρου περιγράψαμε τη φυσική πορεία και τα αξιοθέατα της ρεματιάς Πεντέλης - Χαλανδρίου με έμφαση στο τμήμα που διαρρέει τη Νέα Πεντέλη, μεταξύ της Λεωφ. Αλέξανδρου Παναγούλη και της οδού Ασκληπιού. Παράλληλα αναδείξαμε και μερικές κακοτοπιές που παρατηρούνται στην κοίτη και τα πρανή της.

Σε αυτό το άρθρο θα αναφέρουμε παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να γίνουν από το δήμο Πεντέλης και την Περιφέρεια Αττικής προκειμένου να αναβαθμίσουν τον καταπράσινο αυτό χώρο και να του προσδώσουν την αξία που του αναλογεί. Στο συνημμένο σχέδιο αναφέρονται οι περισσότερες από τις προτεινόμενες παρεμβάσεις.

α) Οριοθέτηση της Α’ ζώνης προστασίας:
Η εργασία αυτή έγκειται στην τοποθέτηση επί του εδάφους πληροφοριακών πινακίδων στα όρια της Α΄ ζώνης προστασίας. Ετσι όλοι οι κάτοικοι και οι περιπατητές θα γνωρίζουν που αρχίζει ο χώρος απολύτου προστασίας της ρεματιάς γινόμενοι συμμέτοχοι στη διατήρηση της φυσιογνωμίας της. Παράλληλα, μπορούν να αναρτηθούν πληροφοριακές πινακίδες που να περιγράφουν τη πανίδα και χλωρίδα της ρεματιάς καθώς και χάρτες που να προσδιορίζουν την όδευση της αρχαίας οδού λιθαγωγίας.

β) Κατασκευή μονοπατιού στις όχθες της ρεματιάς:
Ένα πάγιο αίτημα του Συλλόγου Προστασίας Περιβάλλοντος και Ρεματιάς Πεντέλης – Χαλανδρίου είναι η διάνοιξη μονοπατιών στις όχθες της ρεματιάς έτσι ώστε να μπορεί κανείς να περπατήσει με ασφάλεια σε όλο το μήκος της μακριά από δρόμους με οδική κίνηση. Ιδανικά αυτό θα έπρεπε να ήταν ήδη εφικτό και στις δύο όχθες της ρεματιάς αλλά στην πράξη μόνον το 40% από τις όχθες είναι προσπελάσιμο στην περιοχή της Νέας Πεντέλης. Εν πάσει περιπτώσει, όπου υπάρχουν ανυπέρβλητα εμπόδια στην προσπέλαση, ας είναι αυτό εφικτό τουλάχιστον στην μία από τις δύο όχθες του ρέματος. Είναι σημαντικό να μπορεί ο τοπικός πληθυσμός να επισκέπτεται το φυσικό αυτό τόπο και να αποτελεί αυτός έναν διάδρομο για περιπατητές από το Χαλάνδρι και τα Βριλήσσια που θέλουν να ανέβουν στο Πεντελικό βουνό.

γ) Απελευθέρωση του χώρου απέναντι από την οδό Περικλέους από φράχτες και τα απορριμματοφόρα της Νέας Πεντέλης:

Χώρος στάθμευσης απορριμματοφόρων μέσα στην Α' ζώνη προστασίας της Ρεματιάς
στην πάροδο της Αλέξανδρου Παναγούλη, που ξεκινά δίπλα στη γέφυρα της Ρεματιάς

Μιάς και αναφερθήκαμε σε πεζοπορικό μονοπάτι επισημαίνουμε ότι είναι οξύμωρο ο δήμος Πεντέλης να συμπεριλαμβάνεται στους παραβάτες του Προεδρικού Διατάγματος προστασίας της Ρεματιάς (ΠΔ ΦΕΚ 659/Δ/1995). Αναφέρομαι στο χώρο στάθμευσης των απορριμματοφόρων της δημοτικής κοινότητας Νέας Πεντέλης που βρίσκεται απέναντι από την οδό Περικλέους σε έναν χώρο που ανήκει στην Α’ ζώνη προστασίας. Στη ζώνη αυτή δεν επιτρέπονται περιφράξεις και χώροι στάθμευσης οχημάτων, πόσο μάλλον χώροι στάθμευσης απορριμματοφόρων και κάδων! Πρόκειται για μια διαχρονική ατασθαλία η οποία θα πρέπει να αρθεί.

δ) Κατασκευή της πεζογέφυρας Μαράθι και άλλων ανά 500 μ. ρέματος:
Η οδική γέφυρα της λεωφόρου Αλέξανδρου Παναγούλη απέχει από την παλαιά πέτρινη γέφυρα της οδού Ασκληπιού περίπου 1.000 μέτρα. Είναι σημαντικό, στο μέσον αυτής της απόστασης, να κατασκευαστεί μια πεζογέφυρα έτσι ώστε η ρεματιά να μην αποτελεί έναν «αδιαπέραστο τοίχο» μέσα στον ιστό της πόλης. Η πεζογέφυρα αυτή έχει ήδη χωροθετηθεί με παλαιότερη τεχνική πρόταση προς το δήμο Νέας Πεντέλης στο μέσον της απόστασης των δύο οδικών γεφυρών, στην προέκταση της οδού Μαράθι προς τη ρεματιά. Η θέση αυτή συντομεύει την διαδρομή από όλη την περιοχή της Νέας Πεντέλης κάτω από τον λόφο του Προφ. Ηλία μέχρι το Γυμνάσιο – Λύκειο της Νέας Πεντέλης κατά 10 με 15 λεπτά. Η κατασκευή της έχει γίνει αποδεκτή και με απόφαση του τοπικού συμβουλίου της Νέας Πεντέλης (Απόφ. Νο. 2/2012). Άλλες πεζογέφυρες μπορούν να γίνουν στο τμήμα που κατευθύνεται προς την Παλαιά Πεντέλη αλλά και νοτιότερα, στο τμήμα των Μελισσίων. Γενικά μια πεζογέφυρα ανά 500 περίπου μέτρα ρέματος δεν είναι πολυτέλεια αλλά ανάγκη ποιοτικής πεζοπορίας και επικοινωνίας των κατοίκων.

ε) Καθαρισμός και ανάδειξη του πέτρινου φράγματος και της λιμνοδεξαμενής του.
Το πέτρινο φράγμα που υπάρχει στο ύψος της οδού Αριστείδου θα μπορούσε να αποτελεί ένα αξιοθέατο της πόλης μας αν καθαριζόταν από την ανεξέλεγκτη βλάστηση που το έχει καταπνίξει και δημιουργείτο μια ασφαλής πρόσβαση προς αυτό. Σημαντικό επίσης είναι να καθαριστεί και ένα μέρος της τεχνητής δεξαμενής (π.χ. σε μια έκταση περίπου 5 μ. x 10 μ. και σε βάθος 0,5 έως 1 μ.). Η συμβολική αυτή ανακατασκευή της τεχνητής λίμνης θα είχε διδακτικό χαρακτήρα για όσους θέλουν να γνωρίσουν τον τρόπο ζωής των πρώτων εποικιστών της περιοχής.

στ) Καθαρισμός και στερέωση του οικίσκου (μύλου;) που υπάρχει νότια του φράγματος.

 Το κτίσμα του παλαιού νερόμυλου(;) ακριβώς δίπλα στην κοίτη

Αυτή η παλαιά κατασκευή έχει τόσο περικυκλωθεί από βάτα, δάφνες και πάσης φύσεως φυτά που μπορεί κάποιος να περάσει από δίπλα χωρίς να καταλάβει ότι βλέπει ένα παλαιό οίκημα. Ενας στοιχειώδης καθαρισμός και κάποιες βασικές εργασίες στερέωσης και ανάδειξης θα μπορούσαν να ομορφύνουν το τοπίο της περιοχής και να βοηθήσουν να τεκμηριωθεί με ασφάλεια η ταυτότητα αυτού του κτιρίου.

ζ) Διάνοιξη μονοπατιού που να συνδέει την Παλαιά με τη Νέα Πεντέλη.
Τώρα που οι δύο κοινότητες ανήκουν σε ένα Καλλικρατικό δήμο είναι σημαντικό να ενωθούν με μια κατά το δυνατόν σύντομη και ευχάριστη πεζοπορική διαδρομή. Μέχρι σήμερα όσοι θέλουν να πάνε με τα πόδια από τη μία κοινότητα στην άλλη αναγκάζονται να περπατάνε στην οδό Περικλέους και κατόπιν στην οδό Σουβαλιώτη, πλάι στα οχήματα και στη σκόνη που σηκώνουν.
Η πρόταση είναι να διανοιχτεί ένα δασικό μονοπάτι πλάτους περίπου 1 μ. από τη νότια όχθη της ρεματιάς απέναντι από την οδό Περικλέους και μέχρι την πλατεία της Αγίας Τριάδας. Ενδεχομένως, στα μισά της απόστασης να κατασκευαστεί μία πεζογέφυρα που να ενώνει τις δύο όχθες του ρέματος, όπως είδαμε και στην παράγραφο δ).

η) Απομάκρυνση του χώρου στάθμευσης απορριμματοφόρων παλαιάς Πεντέλης.
Εκτός από τη Νέα Πεντέλη και η Παλαιά έχει το αμαξοστάσιο των απορριμματοφόρων σε χώρο της Α’ ζώνης προστασίας, κάτω από τις εγκαταστάσεις της παιδικής κατασκήνωσης. Θα πρέπει σύντομα να απελευθερωθεί ο χώρος αυτός και να αποδοθεί στους δημότες. Παράλληλα, θα πρέπει η παλαιά χωματερή που βρίσκεται στην περιοχή αυτή να αδρανοποιηθεί.

θ) Συντήρηση των πεζογεφυρών και των μονοπατιών του ρέματος Αγ. Σίλα.
Σε αντίθεση με το κύριο ρέμα της Πεντέλης που δεν διαθέτει καμία πεζογέφυρα, η ρεματιά Αγ. Σίλα έχει ήδη 3 παλαιές πεζογέφυρες στις οδούς: Αξιού, Πηνειού και Σπερχειού.
Οι πεζογέφυρες αυτές, και ειδικά οι δύο τελευταίες, είναι για χρόνια εγκαταλελειμμένες & ασυντήρητες με κατεστραμμένες προσβάσεις. Θα πρέπει να συντηρηθούν κατάλληλα καθώς επίσης να καθαριστεί και να επισκευαστεί το παραρεμάτιο μονοπάτι που κατασκευάστηκε ως δημόσιο έργο στα έτη 2006-2007.

ι) Απελευθέρωση της Α’ ζώνης προστασίας στο χώρο του ΝΙΕΘ.
Το τμήμα του χώρου του ΝΙΕΘ που βρίσκεται εκατέρωθεν του ρέματος Αγ. Σίλα θα έπρεπε να είναι προσβάσιμο στους πολίτες. Αντ΄αυτού έχει από χρόνια περιφραχθεί από το ΝΑΤ. Χωρίς να θίγουμε το ιδιοκτησιακό καθεστώς του χώρου εκτιμούμε ως σύλλογος Ρεματιάς ότι ο χώρος αυτός, εκτάσεως περίπου 18 στρεμμάτων, θα μπορούσε να αποδοθεί για χρήση στους δημότες. Εξ άλλου, η υπόλοιπη ιδιοκτησία του ΝΑΤ οριοθετείται ήδη με μεγάλο πέτρινο τοίχο στη δυτική μεριά της ρεματιάς. Ο τοίχος αυτός αποτελεί και το όριο της Α’ ζώνης προστασίας με τον χώρο του παλαιού νοσοκομείου. Ο σύλλογος Ρεματιάς έχει ήδη οχλήσει το ΝΑΤ με επιστολή (Αρ.Πρωτ. 515 – 7/2/2012), βλ. σχετική ανάρτηση, αποσκοπώντας στην απελευθέρωση του χώρου αυτού, χωρίς όμως αποτέλεσμα μέχρι σήμερα.

Χάρτης από το πολεοδομικό σχέδιο της Νέας Πεντέλης του 1956 με τις 

προτεινόμενες παρεμβάσεις

κ) Σφράγιση απορροών ακαθάρτων στο ρέμα:
Αφησα τελευταίο ένα εξαιρετικά σημαντικό θέμα υγιεινής που είναι πλήγμα για την περιοχή μας.
Αρκετές αποχετεύσεις λυμάτων από παραρεμάτιες κατοικίες καταλήγουν στο ρέμα!
Υπάρχουν καταγγελίες για την οδό Περικλέους αλλά και για άλλες περιοχές. Η δυσοσμία που αποπνέει αυτή η ασυνειδησία είναι μεγάλη και πρέπει να σταματήσει το συντομότερο δυνατόν.
Ηδη ο σύλλογος μας έχει καταγγείλει το γεγονός και έχει ανοίξει ειδική σελίδα στο blog του (ΟΙ ΡΥΠΑΝΤΕΣ ΤΗΣ ΡΕΜΑΤΙΑΣ) όπου καταγράφει τις περιπτώσεις που καταγγέλονται.
Οι περισσότερες από τις παραπάνω προτάσεις δεν έχουν μεγάλο κόστος. Πολλές θα μπορούσαν να γίνουν και από εθελοντές, αν οργανωνόντουσαν σωστά από έναν σύλλογο ή το δήμο μας.
Σκοπός του άρθρου αυτού ήταν να τις παραθέσει στο ευρύ κοινό και να αποτελέσουν αφορμή για μια συζήτηση και γνωριμία με τον υπέροχο αυτό τόπο που βρίσκεται κρυμμένος κοντά μας.
Για το λόγο αυτό οι περισσότερες από αυτές τις προτάσεις παρουσιάζονται και στο συνημμένο σχέδιο της ρεματιάς που έχει σαν υπόβαθρο το πολεοδομικό σχέδιο του 1956 της Νέας Πεντέλης.

Αλέξανδρος Αργυρόπουλος
Μέλος Δ.Σ. συλλόγου Ρεματιάς
sosrematia.blogspot.gr
5 Ιουνίου 2015



 * Το άρθρο αυτό αφιερώνεται στην μνήμη της Νένας Ρήγα, ιδρυτικού μέλους και για πολλά χρόνια προέδρου του συλλόγου Ρεματιάς. Η Νένα εκτός από την ανεκτίμητη συμβολή της στη βελτίωση του περιβάλλοντος της ρεματιάς στην περιοχή του Χαλανδρίου ήταν παρούσα και σε όλες τις βόλτες και δράσεις ανάδειξης και καθαρισμού της Ρεματιάς Νέας Πεντέλης και των Μελισσίων οι οποίες εντάθηκαν από το σύλλογό μας ήδη από το 2010. Το παρακάτω στιγμιότυπο είναι από τη βόλτα και καθαρισμό τον Απρίλιο του 2013 σε τμήμα της Ρεματιάς στα Μελίσσια.